Tìm hiểu về quy trình sản xuất gốm sứ Bát Tràng

Có người nói, để sản xuất ra một chiếc lộc bình Bát Tràng các nghệ nhân phải mất ít nhất 3 tháng để thực hiện. Vậy quy trình sản xuất gốm sứ Bát Tràng có gì mà khiến thời gian hoàn thành một sản phẩm lại “lâu” đến như vậy? Trong bài viết dưới đây, hãy cùng chúng tôi tìm hiểu về quy trình để tạo ra một tác phẩm gốm sứ “đích thực”, vẫn giữ nguyên được chỗ đứng trong lòng người Việt qua bao thế kỷ.

Quy trình sản xuất gốm sứ Bát Tràng trải qua bao nhiêu bước? 

Trước khi tác phẩm gốm sứ đích  thực được ra lò, người nghệ nhân phải trải qua quy trình sản xuất gốm sứ Bát Tràng với rất nhiều bước. Từng bước được thực hiện bởi nghệ nhân làm gốm sứ lâu năm.  Điều này cho thấy, gốm sứ Bát Tràng được tạo ra cẩn thận, tỉ mỉ như thế nào. Thật hạnh phúc cho những ai đã và đang sở hữu những tác phẩm nghệ thuật thực sự này.

Lựa chọn đất làm gốm

Có 2 loại đất được lựa chọn để tạo ra các sản phẩm gốm sứ Bát Tràng đó là đất Cao lanh và đất Trúc Thôn. Dù lựa chọn loại đất nào thì cũng phải tìm ra được đất sét có màu trắng, độ dẻo cao, khó tan trong nước, hạt mịn. Đây là những tiêu chuẩn quan trọng của đất để tạo ra sản phẩm gốm sứ chất lượng cao.

Đất Trúc Thôn – nguyên liệu sản xuất gốm sứ Bát tràng

Tiến hành pha chế đất

Đất sau khi được lựa chọn sẽ tuyến hành xử lý trước để loại bỏ hoàn toàn tạp chất. Phương pháp xử lý đất sẽ được thực hiện qua 4 bể xử lý ở 4 độ cao khác nhau.

Bể đánh có tác dụng ngâm và đánh thật đều đất sét khô với nước giúp phá vỡ kết cấu hạt nguyên thủy của đất. Đất ở bể lắng sau khoảng 3 – 4 tháng sẽ được cho sang bể thứ 2 là bể lắng. Tiếp theo hỗn hợp hồ loãng sẽ được cho sang bể phơi khoảng 2 – 3 ngày trước khi chuyển sang bể ủ. Bể ủ giúp khử mọi tạp chất còn sót lại trong đất sét, để giúp đất sẵn sàng tham gia quá trình sản xuất gốm sứ sau đó.

Xem thêm: Hướng dẫn cách bảo quản đồ gốm sứ Bát Tràng đúng cách

Tiến hành tạo dáng cho các sản phẩm gốm sứ

Đây chính là công đoạn quan trọng giúp tạo nên hình dáng của sản phẩm gốm sứ. Công đoạn được thực hiện bởi các nghệ nhân lâu năm với đôi bàn tay khéo léo, sáng tạo. Trong khâu này, nghệ nhân thường sử  phương pháp “vuốt tay, be trạch” trên bàn xoay để tạo hình gốm sứ theo mong muốn.

Tiến hành tạo dáng cho các sản phẩm gốm sứ

Tiến hành phơi sấy và sửa mộc

Sau khi đã tạo được hình dáng gốm sứ mong muốn, nghệ nhân sẽ tiếp tục tiến hành phơi gốm. Biện pháp phơi gốm mà xưa nay người dân Bát tràng vẫn hay sử  dụng đó chính là hong khô sản phẩm trên giá và để ở nơi mát. Một số lò gốm hiện đại hơn thì sử dụng phương pháp sấy trong lò, cho tăng nhiệt độ từ từ để nước bốc hơi dần.

Tiến hành trang trí hoa văn trên mộc

Đây chính là bước tạo thêm hoa văn cho sản phẩm, giúp tăng thêm tính thẩm mỹ và phong thủy cho sản phẩm gốm sứ. Nghệ nhân sẽ sử dụng bút lông để vẽ trực tiếp các hoa văn, họa tiết. Công đoạn này được thực hiện hoàn toàn bằng thủ công, qua đôi bàn tay khéo léo của người thợ lâu năm.

Tiến hành tạo men gốm

Gốm sứ Bát Tràng có thể sử dụng rất nhiều loại men khác nhau như men lam, men rạn, men nâu, men ngọc…. Mỗi phương pháp sẽ có cách tạo men khác nhau và cho ra những sản phẩm gốm sứ có diện mạo khác nhau. Trong đó men lam chính là dòng men được sử dụng lâu đời nhất, gắn liền với lịch sử phát triển của làng gốm Bát Tràng.

Tiến hành tạo men gốm

Tiến hành nung sản phẩm gốm sứ

Đây chính là công đoạn cuối trong quy trình sản xuất gốm sứ Bát Tràng. Ở công đoạn này, người thợ cần phải hết sức chú ý đến việc điều khiển nhiệt độ lò, sao cho tạo ra sản phẩm với độ hoàn chỉnh cao nhất.

Ý nghĩa sản phẩm gốm sứ Bát Tràng

Nhìn vào quy trình sản xuất gốm sứ Bát tràng các bạn cũng hình dung ra được người thợ phải mất rất nhiều thời gian, công sức, tâm huyết thì mới làm ra được sản phẩm gốm sứ hoàn chỉnh. Do vậy gốm sứ Bát Tràng luôn mang đến nét đẹp riêng, không thể trộn lẫn và ý nghĩa phong thủy vô cùng tốt lành.

Trên đây chính là toàn bộ quy trình sản xuất gốm sứ Bát Tràng, Quý khách hàng có thể tham khảo. Nếu có dịp, mời Quý khách hàng ghé thăm làng gốm để được trực tiếp quan sát từng bước tạo ra sản phẩm gốm sứ, để thêm yêu và trân trọng từng sản phẩm gốm sứ Bát Tràng.

Liên hệ: Gốm sứ Ngọc Long